Bibliothèque nationale de France

Bibliothèque nationale de France

Lokalizacja

Paryż

Powstała

Wielkość zbiorów

13 milionów książek i publikacji

Ludność obsługiwana

2,101,816 (Paryż)

Budżet

155 milionów € (2005)

Dyrektor

Bruno Racine

Pracownicy

2,700

Strona internetowa

http://www.bnf.fr/

Biblioteka Narodowa Francji (Bibliothèque nationale de France, BnF) jest Biblioteką Narodową Francji, mieszczącą się w Paryżu. Ma być repozytorium wszystkiego, co zostało opublikowane we Francji. Biblioteka powstała z biblioteki królewskiej przez Karola V w 1368 roku, otwarta dla publiczności w 1692 roku i stała się pierwszą wolną biblioteką publiczną na świecie w 1793 roku.

Biblioteka posiada ponad dziesięć milionów książek, trzysta pięćdziesiąt tysięcy manuskryptów, jak również dużą liczbę map, monet i innych. Wszystkie dzieła opublikowane we Francji są deponowane w Bibliotece na mocy prawa ustanowionego w 1537 roku. Biblioteka utrzymuje również Gallica, biblioteka cyfrowa założona w 1997.

Francja jest znana ze swojego wkładu kulturalnego do świata. W 1980 roku, François Mitterrand, dwadzieścia pierwszy prezydent Francji, zainicjował krajowy projekt kulturalny, który obejmował odnowienie Biblioteki, renowację Musée du Louvre i budowę L’Opéra de la Bastille. Budowa nowego budynku biblioteki została zakończona w 1994 roku. Biblioteka jest jedną z najlepszych bibliotek dla średniowiecznej, nowoczesnej i współczesnej literatury europejskiej na świecie.

Historia

Biblioteka Narodowa Francji śledzi swoje pochodzenie do królewskiej biblioteki założonej w Luwrze przez Karola V w 1368 roku. Za Ludwika XIV biblioteka rozrosła się, a w 1692 roku została otwarta dla publiczności. Zbiory biblioteki rozrosły się do ponad 300 000 woluminów podczas radykalnej fazy Rewolucji Francuskiej, kiedy to zajęto prywatne biblioteki arystokratów i duchowieństwa. Na mocy aktu rewolucyjnego Francuskiego Konwentu Narodowego, Biblioteka stała się pierwszą wolną biblioteką publiczną na świecie w 1793 roku.

Po serii zmian reżimu we Francji, stała się Cesarską Biblioteką Narodową i w 1868 roku została przeniesiona do nowo wybudowanych budynków przy rue de Richelieu, zaprojektowanych przez Henri Labrouste.

Nowe budynki

W dniu 14 lipca 1988 roku prezydent Francois Mitterrand ogłosił budowę i rozbudowę jednej z największych i najnowocześniejszych bibliotek na świecie, mającej objąć wszystkie dziedziny wiedzy i zaprojektowanej tak, aby była dostępna dla wszystkich. Wykorzystując najnowocześniejsze technologie transferu danych, z której można by korzystać na odległość, i która współpracowałaby z innymi bibliotekami europejskimi. W lipcu 1989 r. zamówiono usługi biura architektonicznego Dominique Perrault. Budowa została zrealizowana przez firmę Bouygues. Po przeniesieniu głównych zbiorów z rue de Richelieu, Biblioteka Narodowa Francji została otwarta dla publiczności 20 grudnia 1996 roku. Zawiera ponad dziesięć milionów woluminów.

Biblioteka zachowuje korzystanie z kompleksu rue de Richelieu dla niektórych swoich zbiorów.

Misja

Biblioteka Narodowa Francji jest instytucją publiczną pod nadzorem Ministerstwa Kultury. Jej misją jest tworzenie zbiorów, zwłaszcza kopii dzieł opublikowanych we Francji, które muszą, zgodnie z prawem, być zdeponowane, konserwowane na miejscu i udostępniane publicznie. Produkuje katalog referencyjny, współpracuje z innymi instytucjami krajowymi i międzynarodowymi oraz uczestniczy w programach badawczych.

Rękopisy greckie

Biblioteka posiada około 5 000 greckich rękopisów, które są podzielone na trzy fondy: Fonds grec, fonds Coislin i supplément grec.

Gallica

W 1997 roku utworzono bibliotekę cyfrową dla użytkowników online. Od kwietnia 2006 roku Gallica została udostępniona w sieci: 90 000 zeskanowanych tomów, 1200 tomów pełnotekstowych, 500 dokumentów dźwiękowych i 80 000 obrazów.

Bibliothèque de l’Arsenal

Bibliothèque de l’Arsenal (Biblioteka Arsenału) w Paryżu jest jednym z oddziałów Bibliothèque nationale de France.

Historia

Zbiory biblioteki wywodzą się z prywatnej biblioteki Marca-René, 3. markiza d’Argenson (1722-1787), zainstalowanej w 1757 roku w rezydencji Wielkiego Mistrza Artylerii, w sercu starożytnego Arsenału paryskiego. Arsenał został założony przez króla Franciszka I w XVI wieku, później przebudowany przez Sully’ego, a w XVIII wieku rozbudowany przez architekta Gabriela Germaina Boffranda. Paulmy zgromadził wspaniałą kolekcję, szczególnie bogatą w średniowieczne manuskrypty i druki. W 1786 roku nabył również kolekcję diuka de la Vallière, ale następnie sprzedał całą bibliotekę comte d’Artois.

Biblioteka została skonfiskowana przez państwo podczas rewolucji francuskiej i została znacznie powiększona o wiele cennych przedmiotów przejętych z opactw Paryża, a także przez archiwa Bastylii. W dniu 28 kwietnia 1797 roku została uznana za bibliotekę publiczną.

W 1824 roku pisarz Charles Nodier został bibliotekarzem i zorganizował w Arsenale niektóre z najbardziej renomowanych salonów literackich w tym czasie. W XIX wieku zbiory coraz bardziej koncentrowały się na literaturze, zwłaszcza dramatycznej. Między 1880 a 1914 rokiem biblioteka nabyła egzemplarz każdego czasopisma wydawanego w Paryżu. W 1934 roku stała się oddziałem Bibliothèque nationale.

Biblioteka dzisiaj

Biblioteka posiada obecnie około miliona woluminów (w tym 150 000 woluminów sprzed 1880 roku), nieco ponad 12 000 rękopisów, 100 000 druków oraz 3 000 wykresów i planów. Polityka gromadzenia zbiorów koncentruje się na literaturze francuskiej od XVI do XIX wieku, publikacjach związanych z posiadanymi już archiwami i kolekcjami rękopisów (fonds), bibliofilstwie, historii książki i introligatorstwa oraz historii samego Arsenału i jego mieszkańców.

Główne kolekcje

• Archiwa Bastylii: Archiwa Bastylii pochodzą z okresu od 1660 roku. Składają się na nie akta więźniów (m.in. markiza de Sade i innych słynnych więźniów), archiwa Komendy Policji Paryskiej, Izby Arsenału i Izby Châtelet, prywatne papiery oficerów Bastylii oraz część dokumentów rodziny królewskiej.
• Fonds Prosper Enfantin: Paul-Mathieu Laurent, znany jako Laurent de l’Ardèche, był uczniem Saint-Simonisty Prospera Enfantina i bibliotekarzem Arsenału. W 1865 roku nabył papiery Enfantina, które stanowią bogate źródło do historii saint-simonizmu.
• Fonds Lambert: W 1969 roku Pierre Lambert, księgarz, który poświęcił swoje życie na zbieranie przedmiotów związanych z pisarzem Joris-Karlem Huysmansem, przekazał w spadku bibliotece swoją kolekcję. Obejmuje ona rękopisy, listy, dzieła należące do Huysmansa oraz oryginalne wydania jego dzieł.
• Papiery Louis-Sébastien Mercier: W 1967 roku biblioteka nabyła papiery Louisa-Sebastiena Merciera (1740-1814), który miał wielki wpływ na ewolucję teatru, a w szczególności na dramat realistyczny. Jest on szczególnie znany z opisów Paryża. Kolekcja zawiera dokumenty biograficzne i korespondencję, artykuły, notatki, rękopisy Nouveau Paris i jego sztuki oraz dzieła poetyckie i filozoficzne.
• Fonds Lacroix: Paul Lacroix, znany jako Bibliophile Jacob, pracował w Arsenale przez kilka lat. Po jego śmierci w 1884 roku, biblioteka nabyła większość jego papierów osobistych, w tym jego kolekcję autografów, zawartych w listach od pisarzy, muzyków i filozofów, zarówno współczesnych Lacroix i starszych.
• Fonds Péladan: W 1936 roku Arsenał nabył wszystkie papiery Joséphina Péladana (1858-1918), pisarza spirytystycznego, który był zafascynowany okultyzmem i w 1891 roku założył własny kościół.
• Kolekcja José-Marii de Heredia: Córki poety José María de Heredia, który był bibliotekarzem Arsenału od 1901 roku do swojej śmierci w 1905 roku, przekazały bibliotece kolekcję portretów, rękopisów, dzieł i listów dotyczących ich ojca i ich samych. Jedna z nich, Marie de Régnier (której pseudonimem był Gerard d’Houville), zapisała w spadku swoją bibliotekę Arsenałowi. Biblioteka jest również bardzo bogata w pozycje związane z pisarzem Pierre Louÿs, zięciem Heredii.
• Fonds Georges Douay: Georges Douay, paryżanin, miłośnik teatru, kompozytor pieśni i operetek, zgromadził kolekcję (głównie drukowaną) dotyczącą teatru francuskiego od XVI do początku XX wieku, którą przekazał w 1919 roku do Arsenału.
• Archives Parlementaires: Oficjalny, drukowany zapis francuskiego Zgromadzenia Narodowego od rewolucji 1789 r. do przodu.
• Druki: Kolekcja druków obejmuje portrety, wiele karykatur Rewolucji i Restauracji, serię topograficzną planów i widoków miast oraz główne serie XVIII-wiecznych szkół włoskich, niemieckich i angielskich zakupionych przez Paulmy’ego podczas jego podróży po Europie.
• Mapy i plany: Paulmy nabył wspaniałą serię wojskowych planów zwiadowczych, które zostały wykonane dla jego wuja, comte d’Argenson, który był ministrem wojny.
• Muzyka: Kolekcja Arsenału rękopisów i drukowanej muzyki prawie wyłącznie pochodzi z XVIII wieku, z wyjątkiem kilku średniowiecznych rękopisów. Większość kolekcji muzycznej została zgromadzona przez Paulmy’ego.

Biblioteka jest również bogata w dokumenty okultystyczne. Należą do nich oryginalne manuskrypty Świętej Magii Abra-Melina i Księgi Pokuty Adama.

Cabinet des Médailles

(175-150 p.n.e.), największa złota moneta, o której wiadomo, że została wybita w starożytności. Moneta waży 169,2 grama, a jej średnica wynosi 58 milimetrów. Pierwotnie została znaleziona w Bucharze, a później nabyta przez Napoleona III. Cabinet des Médailles, Paryż]]

Cabinet des Médailles, lub Cabinet de France, bardziej formalnie znany jako Le département des Monnaies, Médailles et Antiquités de la Bibliothèque Nationale, jest działem Bibliothèque nationale de France w Paryżu, mieszczącym się w jej dawnej siedzibie przy rue de Richelieu. Bibliothèque Nationale ma nową siedzibę w dzielnicy Tolbiac, Paryż 13e.

Cabinet des Médailles jest muzeum prezentującym liczne kolekcje monet i antyków, z odległymi początkami w skarbcach francuskich królów średniowiecza. Zakłócenia związane z wojnami religijnymi zainspirowały Karola IX do stworzenia stanowiska garde particulier des médailles et antiques du roi – „strażnika, któremu powierzono medale, starożytne monety i antyki Korony”. W ten sposób kolekcja, która była powiększana i nigdy więcej nie uległa rozproszeniu (pierwsza biblioteka królewska, zgromadzona w Palais du Louvre przez Karola V, która zawierała 973 woluminy w momencie inwentaryzacji w 1373 roku, została rozproszona w następnym stuleciu), przeszła od bycia osobistą kolekcją króla do stania się własnością narodową – bien national – jak ogłoszono kolekcję królewską podczas Rewolucji. Etapem w tym aspekcie jej rozwoju był zapis kolekcji pionierskiego archeologa comte de Caylus, który wiedział, że w ten sposób jego starożytności będą najbardziej dostępne dla uczonych. Inni kolekcjonerzy poszli w jego ślady: kiedy diuk de Luynes przekazał swoją kolekcję greckich monet do Gabinetu Cesarskiego w 1862 roku, była to już kolekcja narodowa, a nie tylko cesarska, którą wzbogacał. Państwo wzbogaciło również skarbiec znajdujący się w Gabinecie Ministrów: Godnym uwagi dodatkiem, w 1846 roku, był złoty skarb z Gourdon z początku VI wieku.

Gabinet – termin, który w języku francuskim oznacza małe prywatne pomieszczenie do konserwacji i ekspozycji intymnych dzieł sztuki oraz do prywatnych rozmów, a nie mebel – przybrał stabilny kształt za czasów Henryka IV, który mianował konesera Rascas de Bagarris garde particulier des médailles et antiques du roi, „szczególnym strażnikiem medali i antyków króla.”

Wśród antykwariuszy i uczonych, którzy zajmowali się Gabinetem Medali, jednym z najwybitniejszych był Théophile Marion Dumersan (1780-1849), który rozpoczął tam pracę w 1795 roku w wieku szesnastu lat, uchronił kolekcję przed rozproszeniem przez aliantów po klęsce Napoleona i opublikował na własny koszt historię kolekcji i opis, na nowo uporządkowany zgodnie z zasadami historycznymi, w 1838 roku

Wcześniej ukazały się drukowane katalogi części kolekcji. Pierre-Jean Mariette, nakłoniony przez comte de Caylus, opublikował wybór królewskich rzeźbionych kamieni twardych w II tomie swojego Traité des pierres gravées (Paryż, 1750).

Luis XIV, francuski koneser, który był łakomym kąskiem, zgromadził gabinet osobliwości swojego wuja Gastona d’Orléans i nabył gabinet Hipolita de Béthune, bratanka ministra Henryka IV Sully. Aby mieć zbiory bliżej, przeniósł je ze starej biblioteki królewskiej w Paryżu do Wersalu.

Kiedy prawnuk Ludwika XV osiągnął pełnoletność, gabinet powrócił do Paryża w 1724 roku, aby zająć swoje obecne miejsce w bibliotece królewskiej, która została zaprojektowana pod kierunkiem Jules-Robert de Cotte, syna następcy Mansarta w Bâtiments du Roi. W Gabinecie Medali, szafa na medale dostarczona w 1739 roku przez Antoine Gaudreau, królewskiego urzędnika, należy do najwspanialszych mebli francuskich. Inne szafki na medale dostarczył dla Ludwika XIV André-Charles Boulle. Gabinet nadal mieści również swoje obrazy Boucher, Natoire, i Van Loo.

Gabinet des Médailles jest uważany za najstarsze muzeum we Francji. Mieści się w dawnym budynku Bibliothèque Nationale, 58 rue Richelieu, Paris I, i można go zwiedzać za darmo każdego popołudnia (13:00-17:00), siedem dni w tygodniu.

Zobacz także

• Biblioteka Narodowa

Notatki

• Dh̐ưerent, Catherine. „Document Management at the French National Library”. Records Management Journal. 16(2) (2006): 97-101.
• DOM Multimedia. Książki i Królowie. Odkrycie sztuki. West Long Branch, NJ: Kultur, 1999.
• Favier, Jean. „The History of the French National Library.” Daedalus: Proceedings of the American Academy of Arts and Sciences. 125(4) (1996): 283.
• Hinshaw, M. „Incarcerated Landscape The French National Library Is As Austere and Off-Putting As Any Work of Civic Design Could Possibly Be.” Landscape Architecture. 95(3) (2005): 166-168.
• Jackson, W. V. „The French National Library: A Special Report.” World Libraries. 9 (1999): 3-30.
• Netzer, M. „The Leadership and Management Development Programme in the French National Library.” IFLA Publications. 126 (2007): 100-105.
• Renoult, D. „Digitisation and Preservation in the French National Library.” European Libraries Cooperation. 6(4) (1996): 465-471.
• Riding, Alan. „France Detects a Cultural Threat in Google.” New York Times. April 11, 2005. Retrieved August 29, 2019.
• Smith, Jeanne. „The French Collection: Treasures from the Bibliotèque Nationale to Go on View.” Library of Congress Information Bulletin. 54(15) (1995): 334-347.

All links retrieved June 7, 2016.

• BnF Web site