50-letnia kobieta zgłosiła się z dwudniową historią biegunki, wymiotów, postępującego drętwienia wokół ust i uogólnionych skurczów ciała. Rok przed prezentacją przeszła całkowitą tyreoidektomię z powodu wola wieloguzkowego. W wywiadzie miała również depresję, nadciśnienie tętnicze i przewlekłą niewydolność nerek. Zgłaszała, że przyjmuje citalopram, rabeprazol z powodu choroby refluksowej przełyku, węglan wapnia, lewotyroksynę i witaminę B12. Parametry życiowe były stabilne. Objaw Trousseau uwidocznił się kilka sekund po napompowaniu mankietu sfigmomanometru do wartości przekraczającej skurczowe ciśnienie krwi na lewym ramieniu (Rycina 1, Dodatek 1, nagranie wideo dostępne na stronie www.cmaj.ca/cgi/content/full/cmaj.100613/DC1).
Objaw Trousseau u 50-letniej kobiety z całkowitą tyreoidektomią i hipokalcemią.
Badania laboratoryjne wykazały prawidłowe wartości sodu, potasu i fosforu, ale skorygowany poziom wapnia 1.49 (norma 2,14-2,66) mmol/L, poziom magnezu 0,67 (norma 0,70-1,10) mmol/L i poziom fosfatazy alkalicznej 365 (norma 40-135) U/L. Poziom kreatyniny w surowicy pacjentki wynosił 150 (norma 60-130) μmol/L, a poziom mocznika 8,2 (norma 3,0-7,1) mmol/L. Wyniki badań czynności tarczycy wykazały prawidłowy poziom wolnej tyroksyny wynoszący 17,1 (norma 9,0-19,0) pmol/L i podwyższony poziom hormonu tyreotropowego 6,34 (norma 0,49-4,67) mIU/L. Poziom hormonu przytarczyc był mniejszy niż 1 (norma 1,3-6,8) ng/L. W elektrokardiogramie stwierdzono skorygowany odstęp QT wynoszący 552 (norma 451-470) ms.
Postawiono rozpoznanie jatrogennej niedoczynności przytarczyc. Hipokalcemia była najprawdopodobniej spowodowana wymiotami, w wyniku których nastąpiło upośledzenie wchłaniania doustnego węglanu wapnia. Objawy, oznaki i nieprawidłowości biochemiczne ustąpiły po dożylnym podaniu glukonianu wapnia i magnezu, a pacjentka została wypisana do domu po podaniu doustnych suplementów wapnia i alfakalcydolu.
Objaw Trousseau jest wywoływany w hipokalcemii, gdy poziom wapnia zjonizowanego wynosi 1,75-2,25 mmol/l.1 Ręka przyjmuje charakterystyczną postawę, gdy mankiet sfigmomanometru jest napełniany powyżej skurczowego ciśnienia krwi w ciągu 3 minut. Stawy śródręczno-paliczkowe są zgięte, stawy międzypaliczkowe palców i kciuka są wydłużone, a kciuk przyjmuje postawę opozycyjną (main d’accoucheur).2 Objaw Trousseau jest bardziej specyficzny niż objaw Chvostek dla utajonej tężyczki, która może być spowodowana hipokalcemią, hipomagnezemią i alkalozą metaboliczną.3,4 Dodatni objaw Trousseau obserwuje się u 1%-4% zdrowych ludzi.1 Czułość objawu nie jest znana, ale objaw może być nieobecny u pacjentów z definitywną hipokalcemią.
Zobacz film online o objawie Trousseau: www.cmaj.ca/cgi/content/full/cmaj.100613/DC1