Why Chaucer Said 'Ax’ Instead Of 'Ask,’ And Why Some Still Do

Najczęstszym stereotypem czarnego słownictwa jest wymawianie słowa „ask” jako „ax”. „Ax” dostało zły rap przez lata. Wymawiaj „ask” jako „ax”, a natychmiast wielu założy, że jesteś biedny, czarny i niewykształcony. Pierwszy afroamerykański kanclerz szkół w Nowym Jorku, dr Richard R. Green, umieścił to słowo na swojej liście „demonów mowy”. Nalegał, aby „ax” zostało wyeliminowane ze słownictwa uczniów.

Garrard McClendon, profesor na Uniwersytecie Stanowym w Chicago, jest autorem książki Ax or Ask? The African American Guide to Better English. Mówi, że jego rodzice byli świadomi piętna związanego z „ax” i nauczyli go, że jest czas i miejsce, aby go używać.

„Kiedy jesteś ze swoimi małymi przyjaciółmi, możesz mówić w dowolny sposób, w porządku? Ale w momencie, gdy bierzesz udział w konkursie ortograficznym lub w rozmowie o pracę, zmień to szybko” – wspomina McClendon. „Nauczyłem moje dzieci robić to również.”

Skeczowy duet komediowy Keegan-Michael Key i Jordan Peele żartują, że ponieważ są w połowie biali, nieustannie przełączają się tam i z powrotem. „Jeśli zdarzy się to cztery razy w zdaniu,” mówi Key, „prawdopodobnie dostaną dwie siekiery, dwa pytania.”

Mówiąc nad sobą, dodają:

„Ale kiedy podchodzi do ciebie policjant, zdecydowanie używasz dużo 'pyta’.’

„Ask away, officer, ask away!”

„O wszystko, o co chcecie mnie zapytać, chętnie odpowiem, oficerze.”

Jesse Sheidlower, prezes American Dialect Society, mówi, że „ax” jest używane od tysiąca lat. „To nie jest nowa rzecz; to nie jest błąd”, mówi. „It is a regular feature of English.”

Sheidlower mówi, że można prześledzić „ax” z powrotem do ósmego wieku. Wymowa wywodzi się od staroangielskiego czasownika „acsian.” Chaucer używał „ax”. Jest to w pierwszym kompletnym angielskim tłumaczeniu Biblii (Biblia Coverdale’a): ” 'Axe and it shall be given.’

„Więc w tym momencie nie był to znak rozpoznawczy ludzi, którzy nie byli wysoko wykształceni lub ludzi, którzy byli w klasie robotniczej”, mówi lingwista z Uniwersytetu Stanforda John Rickford. Mówi, że trudno jest wskazać, dlaczego „ax” przestało być popularne, ale pozostało na amerykańskim południu i Karaibach, skąd pochodzi. Ale „z czasem stał się markerem tożsamości”, mówi.

Indianie w Afryce Południowej, czarni Karaibowie i Afroamerykanie używają „ax”. Rickford mówi, że jest to uderzenie imperium: wzięcie języka, który został narzucony i uczynienie go swoim własnym. Dodaje, że wyeliminowanie słów takich jak „ax” może pomóc nam lepiej wypaść na rozmowie o pracę, „ale niekoniecznie lepiej wypaść w oczach ludzi, z którymi się zadajemy, czy też niekoniecznie lepiej wypaść w zaznaczaniu własnej tożsamości. Musisz pamiętać, że wielu z tych odmian języka nauczyłeś się w domu. Tak mówiły ich matki, ojcowie, przyjaciele. Nie sądzę, aby jakikolwiek lingwista zalecał pozbycie się języka wernakularnego, ponieważ potrzebujesz go – w pewnym sensie – dla swojej duszy.”

Językowa wszechstronność jest idealna, mówi Rickford, zamieniając „ax” i „ask” w zależności od ustawienia: przełączanie kodu. Ale, dodaje, nie ma nic złego technicznie w mówieniu „ax” – po prostu nie jest to już uważane za mainstream English.