Ionia

Ionia to nazwa nadana w czasach starożytnych środkowemu regionowi wybrzeża egejskiego Anatolii w Azji Mniejszej, dzisiejszej Turcji, jednemu z najważniejszych ośrodków świata greckiego. Grecy założyli tu kilkanaście minipaństw, z których dwa znajdowały się na przybrzeżnych wyspach Chios i Samos, a pozostałe rozciągały się wzdłuż pasa górzystego wybrzeża. W VI w. p.n.e. Ionia stała się centrum życia intelektualnego Grecji, w okresie znanym jako „jońskie przebudzenie”, nazwa początkowej fazy klasycznej cywilizacji greckiej.

Używając morza jako autostrady, która była znacznie tańsza, szybsza i bardziej wydajna niż transport lądowy, Grecy rozszerzyli się i rozwinęli w taki sposób, że konflikt z wielką potęgą stał się nieunikniony. Grecko-włosko-sycylijski szlak handlowy, który Grecy kontrolowali, coraz bardziej konkurował z orientalnym indo-persko-fenickim i ta handlowa rywalizacja ustawiła scenę dla wojny. Ionia była początkowym miejscem wojen grecko-perskich.

Origin of Ionia

Ionia została skolonizowana przez Greków z regionu Aten około 1000 r. p.n.e. Działalność handlowa w Ionii była konkurencją dla Fenicjan, którzy byli liderami handlu morskiego w tym czasie. Jednak w VIII wieku p.n.e. na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego zaszły ważne zmiany: Asyria odnowiła swoją siłę jak nigdy przedtem, a fenickie miasta-państwa zostały podbite. Fenicki handel morski zwiądł, a greckie miasta-państwa wykorzystały fenicką podległość Asyrii i stopniowo stały się wiodącymi morskimi handlarzami i nawigatorami. Niektóre fenickie kolonie na zachodzie pozostały niezależne, a jedyną poważną konkurencją, na jaką natknęli się Grecy, była rosnąca potęga Kartaginy.

W ciągu następnych stuleci miasta jońskie przeszły ważne zmiany. Władza polityczna i ekonomiczna, która wcześniej była skupiona w rękach arystokracji ziemiańskiej, stopniowo przechodziła do klasy kupieckiej. Jońscy kupcy zakładali kolonie jako punkty handlowe w Egipcie, Italii i wzdłuż Morza Czarnego. Sam Miletus, najbardziej wysunięte na południe miasto jońskie, miał około 80 kolonii i stał się najbogatszym miastem świata greckiego. Bogactwo i luksus tego miasta były przysłowiowe w całej Grecji. Milezyjscy kupcy mieli takie zyski, że pożyczali pieniądze wielu przedsiębiorstwom, a nawet samej gminie.

IONIJSKIE ŻYCIE INTELEKTUALNE

Na wschód od jońskich miast-państw leżało Królestwo Lidii. Ionianie i Lidyjczycy pozostawali w pokojowych stosunkach, z bardzo ścisłymi relacjami kulturalnymi i handlowymi. Miasto Sardis, stolica Lidii, było ważnym ośrodkiem wymiany towarów i idei między Mezopotamią a greckimi osadami jońskimi. Wierzenia, zwyczaje i wiedza, oprócz towarów handlowych, były w Sardis w ciągłym obiegu.

Do czasu, gdy miasta jońskie stały się intelektualnymi liderami Grecji w VI wieku p.n.e., miasto Miletus stało się centrum rewolucji intelektualnej. W mieście tym władza spoczywała w rękach kupców, a kapłaństwo nie miało większego wpływu społecznego. Intelektualiści jońscy nie znajdowali się pod silnym wpływem religii ani nie byli ograniczani przez starożytne księgi głoszące prawdę lub boskie objawienie. Nawet poematy homeryckie nie przybrały jeszcze żadnej konkretnej formy. Milezyjczycy byli przyzwyczajeni do podróżowania do odległych regionów i otrzymali wkład cywilizacji Lidii, Babilonu, Fenicji i Egiptu. Wiedza matematyczna, handel zagraniczny i geografia, astronomia, techniki nawigacyjne – wszystkie te pojęcia przyczyniły się do wzbogacenia Miletu. W międzyczasie bogactwo stworzyło czas wolny, a wolność myśli była powszechnie akceptowana. Wszystkie te czynniki pozwalają zrozumieć, w jaki sposób szereg jońskich umysłów rozwinęło ideę, że świat można zrozumieć w kategoriach zjawisk fizycznych, bez odwoływania się do mitów i przesądów. Rewolucyjna idea zastąpienia nadprzyrodzonych wyjaśnień koncepcją wszechświata rządzącego się prawami natury rozpoczęła się w Milecie, od człowieka o imieniu Thales.

Thales z Miletu jest uważany za autora rewolucyjnej hipotezy dotyczącej fundamentalnej struktury wszechświata, twierdząc, że woda była pierwotną substancją wszechświata. Znany jest ze swojej wiedzy astronomicznej, która pozwoliła mu przewidzieć całkowite zaćmienie słońca, a także z wiedzy o geometrii, którą przywiózł z pobytu w Egipcie. To nowe racjonalne spojrzenie wpłynęło na innych jońskich myślicieli, takich jak Anaksymander i Anaksymenes, którzy również kontynuowali tę racjonalistyczną tradycję. W wielu przypadkach ich idee prowadziły do wniosków zaskakująco podobnych do tych, do których doprowadziły nas dzisiaj nasze bardziej wyrafinowane metody. W Jonii odnajdujemy korzenie zachodniej tradycji naukowej.

Perska kontrola &bunt

Mapa polityczna tego regionu zaczęła się zmieniać około 612 roku p.n.e. Kres imperium asyryjskiego nastąpił w wyniku zniszczenia Niniwy, jego stolicy, najpotężniejszego miasta ówczesnego świata. Sprzymierzone wojska Persów, Medów, Chaldejczyków i Babilończyków obległy i splądrowały centrum asyryjskiej władzy. W ten sposób Babilon stał się imperialnym centrum Mezopotamii, a Lidia mogła teraz zwrócić swoją uwagę na Zachód. Miasta jońskie były teraz zdominowane przez Lidię, ale władcy lidyjscy podziwiali Greków i traktowali miasta jońskie pobłażliwie. Krezus, ostatni król lidyjski, zapłacił nawet za budowę świątyni Artemidy, która stała się jednym z siedmiu cudów świata starożytnego. Wkrótce potem Persja stała się dominującą potęgą w Mezopotamii, kładąc kres babilońskiej supremacji. W 546 r. p.n.e. król perski Cyrus II pokonał Krezusa i Lidię, która wraz z miastami jońskimi znalazła się pod kontrolą Persów.

Około 500 r. p.n.e. miasta jońskie znajdujące się pod kontrolą perską odwołały władze perskie i ogłosiły niepodległość, wywołując powstanie jońskie, pierwszy z wielu konfliktów zbrojnych między Grekami a Persami. Ateny wysłały flotę składającą się z 20 statków, by wesprzeć rewoltę. Każdy z jońskich buntowników wystawił własne oddziały, ale dowodził nimi oddzielnie. Armia Miletu pomaszerowała na Sardis i spaliła je doszczętnie.

W 494 r. p.n.e. miasta jońskie zorganizowały zjednoczoną flotę, która zaangażowała perską flotę pod Lade w jedną z najważniejszych bitew morskich w historii. Tuż przed rozpoczęciem bitwy około 50 okrętów należących do floty jońskiego miasta Samos odpłynęło z powodu tajnego układu, jaki mieli z Persami. Wiele innych jednostek poszło za ich nielojalnym przykładem. Porażka Jończyków była całkowita, a cywilizacja jońska nigdy nie zdołała się w pełni podnieść po tej klęsce.

Persowie zdobyli Miletus, wszyscy mężczyźni zostali zabici, kobiety i dzieci zniewolone, a od tego dnia miasto stało się niewielką miejscowością. Kontrola perska została przywrócona w całej Jonii aż do decydującego zwycięstwa Greków w bitwie pod Salaminą (480 r. p.n.e.), kiedy to miasta jońskie odzyskały niepodległość i pomogły w utworzeniu Ligi Delijskiej z Atenami.

Okres hellenistyczny, kontrola Seleucydów, & Kontrola rzymska

Około 334 roku p.n.e. Aleksander Wielki pomaszerował do Jonii, oferując greckim miastom demokratyczne rządy pod swoim protektoratem. Większość miast otworzyła swoje bramy bez oporu i cieszyła się nową erą dobrobytu w okresie hellenistycznym, ale żadne z nich nie odzyskało dawnej świetności. Miletus odrzucił ofertę Aleksandra i po długim oblężeniu został ostatecznie zrównany z ziemią i już nigdy nie odzyskał dawnego statusu wiodącego miasta. Następnie region stał się częścią królestwa Seleucydów, a później Attalidów.

Około 130 r. p.n.e. Ionia znalazła się pod kontrolą Rzymu i stała się częścią rzymskiej prowincji Azji. Ten nowy okres pozwolił wielu miastom jonijskim odzyskać część utraconego sukcesu. Zapis archeologiczny w Milecie sugeruje, że populacja osiągnęła nowy szczyt, który jest trudny do oszacowania, choć niektórzy uczeni sugerują liczbę 7000 lub 8000. Smyrna i Chios również były uważane za ważne miasta. Główne zabytki zostały kosztownie odnowione w mieście Efez w 4 wieku CE, w tym stadion, teatr i łaźnie portowe. Dziś teren Efezu jest uważany za bardzo cenny przykład klasycznego urbanizmu.