Co to jest zjawisko Koebnera?
Zjawisko Koebnera opisuje pojawienie się nowych zmian skórnych w istniejącej wcześniej dermatozie na obszarach uszkodzenia skóry w zdrowej skórze. Znane jest również jako zjawisko Köbnera i odpowiedź izomorficzna.
Liniowe zmiany spowodowane zjawiskiem Koebnera w liszaju płaskim
Jaka jest przyczyna zjawiska Koebnera?
Przyczyna zjawiska Koebnera jest niejasna. Obecne teorie sugerują, że zjawisko Koebnera wymaga, aby zarówno naskórek, jak i skóra właściwa zostały uszkodzone w tym samym miejscu. Postuluje się produkcję substancji zapalnych i neuropeptydów jako nieswoistego pierwszego etapu, wyzwalającego wtórny, specyficzny dla choroby proces. Ważna może być rola chemicznych posłańców, takich jak czynnik wzrostu nerwów (NGF).
W jakich warunkach obserwuje się zjawisko Koebnera?
Stany skóry, które regularnie manifestują zjawisko Koebnera to łuszczyca, bielactwo i liszaj płaski. Istnieją doniesienia o możliwości wystąpienia zjawiska Koebnera w wielu innych stanach chorobowych.
Prawdziwa reakcja Koebnera występuje w:
- Łuszczycy
- Witiliogo
- Bielactwie
- Liszaju płaskim.
Odpowiedź pseudo-Koebnera występuje w przypadku zakażeń powstających w miejscu urazu, ale oznacza przeniesienie wirusa do uszkodzonej skóry:
- Molluscum contagiosum
- Brodawki wirusowe.
Uraz zlokalizowany może również prowadzić do:
- Choroby Behҫet i piodermii zgorzelinowej (pathergy)
- Nowotworów, na przykład wrzód Marjolina powstający w długoletniej bliźnie
- choroba Dariera
- Erythema multiforme
- Granuloma annulare
- choroba Hailey-’a
- .Choroba Hailey’a
- Mięsak Kaposiego
- Choroba Kyrle’a
- Twardzina twardzinowa
- Morfoza
- Morphoea
- Mięsak Kręgosłupa
- Necrobiosis lipoidica
- Pellagra
- Perforujące zapalenie mieszków włosowych
- Reaktywna perforująca kolagenoza.
Jakie są czynniki wyzwalające zjawisko Koebnera?
Stwierdzono, że różne urazy skóry mogą wywołać zjawisko Koebnera.
Urazy
- Ukąszenia: zwierząt, owadów
- Oparzenia: termiczne, elektrodesykacja, oparzenia słoneczne
- Wysuszenie, tarcie: golenie
- Zamrażanie: krioterapia
- Szkodzenia: postrzał, blizny po igłach, nacięcia chirurgiczne
- Ucisk: wkładki ortopedyczne, odleżyny, ssanie kciuka, manicure paznokci
Drażnienie chemiczne
- Dodatnia reakcja na test płatkowy
- Reakcja skórna związana z tatuażemreakcja skórna związana z tatuażem
- BCG lub szczepienie przeciwko grypie
- Alergia na lakier do włosów lub farbę do włosów
- Tubercylinowa próba skórna
- Reakcja na jod
.
Choroby/stany medyczne
- Pokrzywka
- Różne dermatozy zapalne
Inne
- Fototerapia i oparzenia słoneczne
- Napromieniowanie o wysokiejenergy irradiation
- Withdrawal of methotrexate therapy
Jak rozpoznaje się zjawisko Koebnera?
Zjawisko Koebnera rozpoznaje się klinicznie. Charakterystyczne zmiany:
- rozwijają się w miejscach urazu skórnego (np. zadrapanie), w uprzednio zdrowej skórze
- posiadają takie same cechy kliniczne i histologiczne jak zmiany w pierwotnej chorobie skóry pacjenta
- nie są spowodowane wysiewem czynnika zakaźnego, reakcją alergiczną na czynnik kontaktowy lub uszkodzeniem skóry.
Pęcherze mogą powstawać u pacjentów z lub bez wcześniej istniejących chorób skóry. Prawdziwa reakcja Koebnera może być potwierdzona przez doświadczalne odtworzenie zmian przy użyciu różnych metod urazu. Jednak nie zawsze się to udaje i zazwyczaj nie jest praktyczne lub pożądane.
Zmiany chorobowe związane z fenomenem Koebnera mają zazwyczaj kształt liniowy, ponieważ podążają drogą urazu skórnego. Poza linijnymi uszkodzeniami skóry, linijne zmiany powstałe w wyniku zjawiska Koebnera można również zaobserwować w mozaikowych zaburzeniach skóry (np. segmentalny liszaj płaski).
Jakie są kliniczne cechy zjawiska Koebnera?
Zróżnicowana odpowiedź na uraz
Pacjenci różnią się pod względem intensywności reakcji na uraz skóry.
- Maksymalna odpowiedź Koebnera: zmiany chorobowe rozwijają się na całym uszkodzonym obszarze.
- Minimalna odpowiedź Koebnera: zmiana rozwija się w ogniskowym obszarze urazu.
- Abortalna odpowiedź Koebnera: zmiany pojawiają się, ale samoistnie znikają po 12-20 dniach.
- Brak odpowiedzi Koebnera na uraz.
Odpowiedź typu wszystko albo nic
Pacjenci, u których zjawisko Koebnera rozwija się w odpowiedzi na jeden sposób urazu, są podatni na inne bodźce wyzwalające. Jest to szczególnie zauważalne u pacjentów z łuszczycą. I odwrotnie, u pacjenta, u którego nie dochodzi do rozwoju zmian skórnych przy jednym rodzaju urazu, nie oczekuje się wystąpienia zjawiska Koebnera przy innym rodzaju urazu.
Czas do rozwoju zmian
Czas od urazu do powstania zmiany skórnej zależy od konkretnej choroby skóry. W przypadku łuszczycy plackowatej wynosi on od 10 do 20 dni, z przedziałem od 3 dni do 2 lat. Czas do powstania zmiany może być różny u tego samego pacjenta.
Nieskórne zjawisko Koebnera
Niektóre doniesienia sugerują, że zjawisko Koebnera może dotyczyć innych powierzchni poza skórą, takich jak błona śluzowa jamy ustnej, lub powodować zmiany w narządach wewnętrznych, takich jak płuca po uszkodzeniu w wyniku przewlekłego zakażenia. Zmiany skórne spowodowane zjawiskiem Koebnera opisywano w sarkoidozie i toczniu rumieniowatym układowym.
Jakie inne zjawiska są związane z urazem skóry?
Inne zjawiska związane z urazem skóry lub stanem zapalnym różnią się od zjawiska Koebnera.
- Odwrotne zjawisko Koebnera polega na zaniku zmiany skórnej po urazie danego obszaru.
- Odpowiedź izotopowa Wolfa to pojawienie się nowej dermatozy dokładnie w miejscu poprzedniej, niezwiązanej z nią dermatozy.
- Zjawisko Renböka to zanik istniejącej choroby skóry po pojawieniu się nowej dermatozy w tym samym miejscu.
- Patia jest zmienioną reaktywnością tkanek w odpowiedzi na uraz, z tworzeniem grudek lub krost.
Zjawisko Koebnera w łuszczycy
Łuszczyca jest najlepiej zbadanym stanem, który wykazuje zjawisko Koebnera i może być wykorzystany do pomocy w diagnostyce.
Zjawisko Koebnera jest szczególnie częste u:
- Niestabilna łuszczyca
- Pacjenci z młodym wiekiem zachorowania na łuszczycę
- Pacjenci, którzy otrzymali wielokrotne leczenie łuszczycy
- Zimą, w porównaniu z latem
- Pacjenci z zaburzeniami emocjonalnymi.
Inne badania wskazują, że zjawisko Koebnera:
- Występuje rzadziej podczas remisji łuszczycy
- Nie jest związane z ciężkością choroby; może występować w przypadku łagodnej i ciężkiej choroby.
Plamy spowodowane zjawiskiem Koebnera mogą pojawić się na każdym obszarze ciała, nawet na tych, które zwykle nie są objęte łuszczycą.
W nawracającej łuszczycy, współistniejące schorzenie skóry, takie jak kontaktowe zapalenie skóry, może prowadzić do rozwoju choroby poprzez zjawisko Koebnera.
Zjawisko Koebnera w łuszczycy
Czy można zapobiegać zjawisku Koebnera?
Ale nie jest możliwe zapobieganie wszystkim urazom skórnym, jeśli jesteś podatny na zjawisko Koebnera, dbaj o to, aby unikać:
- Oparzeń słonecznych
- Kontaktu z substancjami drażniącymi
- Drapania.
Do zapobiegania zjawisku Koebnera zgłoszono następujące działania:
- Ucisk, taki jak opatrunek uciskowy lub bandaż
- Ssanie, takie jak opatrunek próżniowy
- Środek zwężający naczynia, taki jak adrenalina.
Jakie jest leczenie fenomenu Koebnera?
- Elektywny zabieg chirurgiczny/procedury są idealnie wykonywane, gdy choroba skóry jest stabilna lub w remisji.
- Aktywne leczenie systemowe łuszczycy może stłumić zjawisko Koebnera.
- Maść bezbarwna może działać hamująco, ale nie wykazano, aby miejscowe kortykosteroidy zapobiegały zjawisku Koebnera.
Leczenie zmian skórnych powstałych w wyniku zjawiska Koebnera zależy od towarzyszącego schorzenia skóry.
.