Znajdź źródła: „Peorð” – wiadomości – gazety – książki – scholar – JSTOR (marzec 2013)
(Learn how and when to remove this template message)
| Nazwa | Proto-Germanic | Old English |
|---|---|---|
| *Perþō? | Peorð | |
| Kształt | Elder Futhark | Futhorc |
 |
||
| Unicode | ᛈ
U+16C8
. |
|
| Transliteracja | p | |
| Transliteracja | p | |
| IPA | ||
| Pozycja w wierszu-row |
14 | |
Ten artykuł zawiera znaki runiczne. Bez odpowiedniego wsparcia renderowania, możesz zobaczyć znaki zapytania, pola lub inne symbole zamiast run.
ᛈ jest runą oznaczającą dźwięk p (bezdźwięczna dwugłoska) w alfabecie runicznym Starszego Futharku. Nie występuje w Młodszym Futharku. Nazwano ją peorð w anglosaskim poemacie runicznym i wyjaśniono enigmatycznie w następujący sposób:
ᛈ peorð byþ symble plega and hlehter / ƿlancum , ðar ƿigan sittaþ / on beorsele bliþe ætsomne „Peorð jest źródłem rekreacji i rozrywki dla wielkich, gdzie wojownicy siedzą szczęśliwie razem w piwiarni.”
Nazwa ta jest niezrozumiała z języka staroangielskiego, tzn. nie jest znane w tym języku żadne słowo podobne do peorð. Według IX-wiecznego manuskryptu Alcuina (Codex Vindobonensis 795), napisanego przy użyciu gotyckiego alfabetu w Brytanii, litery 
p (oparte na greckim Π) i 
q (odwrócone Π) są nazywane odpowiednio „pairþra” i „qairþra”. Jedna z tych nazw wyraźnie pochodzi od drugiej. Jednakże nazwy te nie są zrozumiałe również w języku gotyckim i nie jest jasne, która z nich pochodzi od której, chociaż wiadomo, że Starszy Futhark miał runę p, ale nie miał q. W każdym razie, wydaje się oczywiste, że peorð jest spokrewniony z pairþra. Anglosaski futhorc przyjął dokładnie to samo podejście do dodania runy labiovelar, ᛢ cƿeorð, zarówno w kształcie jak i nazwie opartej na peorð, ale nie wiadomo czy runy gotyckie miały już podobny wariant runy p, czy też litera labiovelar była IV-wiecznym tworem Ulfilasa.
Wspólna germańska nazwa może odnosić się do drzewa gruszkowego (lub być może ogólnie drzewa owocowego). Based on the context of „recreation and amusement” given in the rune poem, a common speculative interpretation is that the intended meaning is „pear-wood” as the material of either a woodwind instrument, or a „game box” or game pieces made from wood.
From peorð, Proto-Germanic form *perðu, *perþō or *perþaz may be reconstructed on purely phonological grounds. Oczekiwanym proto-germańskim terminem dla „gruszy” byłoby *pera-trewô (*pera jest jednak post-proto-germańską pożyczką, albo zachodnio-germańską, albo germańską, jeśli gotyckie pairþra oznaczało „gruszę”, od łacińskiego pirum (liczba mnoga pira), samo w sobie nieznanego pochodzenia). The Ogham litera imię Ceirt, błyszczeć jako „jabłoń”, móc z kolei pożyczka od Germański w Primitive Irish.
The wczesny attestation the runa być w the Kylver Kamień futhark rząd (Ca. REKLAMA 400). The earliest przykład w językowy kontekst (w przeciwieństwie do abecedarium) być już w futhorc, w the Kent II, III i IV moneta inskrypcja (the osobisty imię pada i æpa/epa), datować około REKLAMA 700. Na trumnie św. Cuthberta (AD 698) runa p zajmuje miejsce greckiego Ρ. Westeremden yew-stick (ok. AD 750) ma op hæmu „w domu” i up duna „na wzgórzu”.
Looijenga (1997) spekuluje, że runa p powstała jako wariant runy b, równolegle do wtórnej natury Ogham peith. Niepewność otaczająca runę jest konsekwencją rzadkości fonemu *p w Proto-Germanic, sama z powodu rzadkości jego rodzica-fonemu *b w Proto-Indo-European.
Reguła jest przerwana w Młodszym Futharku, który wyraża /p/ za pomocą runy b, na przykład na Skarpåker Stone z epoki Wikingów,
iarþ sal rifna uk ubhimin
dla Old Norse
Jörð skal rifna ok upphiminn. „Ziemia zostanie rozerwana, a niebiosa ponad nią”.